Υποθαλάσσια ηφαίστεια και θερμές πηγές κάτω από τον Αρκτικό ωκεανό

Το αμερικάνικο σκάφος που συμμετείχε στην αποστολή

Βαθιά κάτω από την παγωμένη επιφάνεια του αρκτικού ωκεανού, οι επιστήμονες με τη βοήθεια ενός παγοθραυστικού της αμερικανικής ακτοφυλακής ανακάλυψαν πολυάριθμα υποθαλάσσια ηφαίστεια και θερμές πηγές που φιλοξενούν άγνωστους θαλάσσιους οργανισμούς. Οι επιστήμονες -από το Lamont-Doherty Earth Observatory του πανεπιστημίου της Κολούμπια, το University of Tulsa και το Woods Hole Oceanographic Institute- χαρτογράφησαν την ωκεάνια ράχη* Gakkel (Gakkel Ridge) η οποία διασχίζει μια απόσταση 1.100 μιλίων -από τη βόρεια Γροιλανδία ως τη Σιβηρία- κάτω από το αρκτικό παγετικό κάλυμμα.

Η ράχη Gakkel αποδείχτηκε ότι έχει υψηλή ηφαιστειακή δραστηριότητα, αφού εντοπίστηκαν και χαρτογραφήθηκαν 12 υποθαλάσσια ηφαίστεια, άγνωστα μέχρι σήμερα. Επίσης, μετά από αυτήν την αποστολή, υπάρχουν ενδείξεις για την ύπαρξη ενός τεράστιου πεδίου υποθαλάσσιων υδροθερμικών πηγών* -κάτω από τον παγωμένο Αρκτικό ωκεανό- οι οποίες αποκαλούνται ''black smokers'', όπου επικρατεί ψηλή θερμοκρασία και πλούσια ζωή. 

Οι ερευνητές θεωρούν ότι συνέλεξαν σημαντικά γεωλογικά και βιολογικά δεδομένα αφού, μέχρι σήμερα, οι γνώσεις ήταν σχεδόν ανύπαρκτες για την περιοχή κάτω από το αρκτικό παγετικό κάλυμα. Η περιοχή ήταν ανεξερεύνητη λόγω του αφιλόξενου περιβάλλοντος, κάτι που σήμερα κατέστη δυνατό χάρη στα πλήρως εξοπλισμένα σκάφη για επιστημονικές έρευνες που χρησιμοποιήθηκαν.

Οι έρευνες έγιναν με τη συμβολή ενός παγοθραυστικού της ακτοφυλακής των ΗΠΑ με πλήρη τεχνολογικό εξοπλισμό, μήκους 128 μέτρων και του Polarstern, ενός γερμανικού ερευνητικού παγοθραυστικού, μήκους 118 μέτρων. Τα δείγματα που συλλέχθηκαν -πετρώματα, ιλύς, νερό και ζωντανοί οργανισμοί- αποκάλυψαν την έντονη ηφαιστειακή και υδροθερμική δραστηριότητα.

''Ανακαλύψαμε ισχυρότερη υδροθερμική δραστηριότητα από αυτή που έχει καταγραφεί μετά από εικοσαετή εξερεύνηση στην μεσοωκεάνια ράχη του Ατλαντικού ωκεανού'', τόνισε ο Charles Langmuir από το Columbia University. Η αποστολή διήρκησε από τις 31 Ιουλίου μέχρι τις 3 Οκτωβρίου και τα αποτελέσματα παρουσιάστηκαν από τους επιστήμονες στις 28 Νοεμβρίου 2001. Στην έρευνα, που χρηματοδοτήθηκε από την Ακαδημία Επιστημών των ΗΠΑ, συμμετείχαν ωκεανογράφοι, γεωλόγοι και βιολόγοι.

 *Οι ωκεάνιες ράχες διασχίζουν δεκάδες χιλιάδες μίλια των ωκεάνιων λεκανών, σημεία όπου οι τεκτονικές λιθοσφαιρικές πλάκες αποκλίνουν με αποτέλεσμα την έξοδο τηγμένου υλικού. Πρόκειται, δηλαδή, για ζώνες δημιουργίας νέου φλοιού.   

*Οι υδροθερμικές πηγές στις μεσωκεάνιες ράχες εξασφαλίζουν χημική ενέργεια για την ανάπτυξη παράξενης και εξωτικής ζωής (μορφές ζωής που αναπτύσσονται σε ακραίες συνθήκες) και οικοσυστημάτων, που δημιουργούνται σε βάθος κάτω από τον ωκεανό ακόμα και με την απουσία του ζωογόνου φωτός.

in.gr