Πιο βίαιη και επικίνδυνη αναμένεται η Αίτνα

Το ηφαίστειο της Αίτνας -το πιο ενεργό της Ευρώπης- φαίνεται να περνά μια ''κρίση ταυτότητας'', κατά τους επιστήμονες, και αναμένεται να γίνει πιο απρόβλεπτο και επικίνδυνο στο μέλλον. Αυτή είναι η εκτίμηση Γάλλων ερευνητών από το Universite Blaise Pascal , που μελέτησαν τη σύσταση λαβών του ηφαιστείου των τελευταίων 500.000 χρόνων. Η ανάλυση αυτή δείχνει μια βαθμιαία αλλά σημαντική αλλαγή στη φύση της ηφαιστειότητας, κάτι που δεν ήταν αναμενόμενο.

Μέχρι σήμερα, η Αίτνα ανήκε στα ηφαίστεια τύπου '' hotspot'', στα οποία η έκρηξη συνοδεύεται κυρίως από πλούσια και σταθερή ροή λάβας που τροφοδοτείται από μάγμα του γήινου μανδύα με μικρή (ή καθόλου) εκρηκτική δραστηριότητα, όπως τα ηφαίστεια που απαντώνται στη Χαβάη. Πρόσφατα, όμως, παρουσίασε χαρακτηριστικά των ηφαιστείων που αναπτύσσονται κατά μήκος των ''Νησιωτικών τόξων'', όπως τα ηφαίστεια της Ιαπωνίας, των Φιλιππίνων και της Αλάσκας. Τα ηφαίστεια αυτού του τύπου σημειώνουν εξαιρετικά βίαιες εκρήξεις με εκτίναξη πυροκλαστικών υλικών και απαντώνται σε ζώνες βύθισης (subduction zone) - περιοχές όπου μια λιθοσφαιρική πλάκα βυθίζεται κάτω από άλλη πλάκα αναγκάζοντας το μάγμα να ανέλθει στην επιφάνεια.

Οι ερευνητές παρατήρησαν ότι η έκχυση λάβας από την Αίτνα και η εκτίναξη ηφαιστειακής τέφρας από το 1971 και μετά έγιναν πιο βίαιες και παρατηρούνται με μεγαλύτερη συχνότητα. Οι λάβες περιέχουν όλο και περισσότερο βασάλτη που απαντάται κυρίως σε ηφαίστεια που βρίσκονται στις ζώνες βύθισης. ''Για πρώτη φορά παρατηρείται αυτό το είδος της μετάβασης'', τονίζει ο Pierre Schiano από το Universite Blaise Pascal. Η πρόσφατη δραστηριότητα ήταν ένας συνδυασμός ροής λάβας και εκρήξεων που συνοδεύτηκαν από εκπομπές αερίων, οι οποίες δεν είναι χαρακτηριστικές ούτε του ενός τύπου ούτε του άλλου. Ο Schiano και οι συνεργάτες του πιστεύουν ότι η αλλαγή αυτή συμβαίνει γιατί η Αίτνα τοποθετείται ανάμεσα στην ευρωπαϊκή και την αφρικανική λιθοσφαιρική πλάκα οι οποίες συγκλίνουν.

Η μελέτη αυτή δείχνει ότι η σύνθεση του πρωταρχικού μάγματος που τροφοδοτεί την Αίτνα έχει αλλάξει με το πέρασμα του χρόνου, άρα έχει αλλάξει και η πηγή αυτής της τροφοδοσίας. Αν το ηφαίστειο συνεχίσει να παρουσιάζει χαρακτηριστικά των ηφαιστείων των νησιωτικών τόξων, οι επιστήμονες πιστεύουν ότι θα έχει εντονότερη εκρηκτική δραστηριότητα στο μέλλον απειλώντας περισσότερο τους ανθρώπους που ζουν στις γειτονικές περιοχές.

Nature