ΘΕΜΑΤΑ ΠΕΤΡΟΛΟΓΙΑ ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΜΕΝΩΝ ΠΕΤΡΩΜΑΤΩΝ
Ø
Μάθημα
1. Ποια η
επίδραση στερεών διαλυμάτων στην αντίδραση αλβίτηςóιαδεϊτης+χαλαζία;
Σχεδιάστε την σε ένα Ρ-Τα διάγραμμα. Ποια τα κύρια στερεά διαλύματα; (ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2002)
2. Περιγράψτε μια πορεία Ρ-Τ-t ενός
πετρώματος που βρίσκεται σε γειτονία σε θερμική κορύφωση. Ποιο το κύριο
χαρακτηριστικό μιας τέτοιας πορείας; (ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2002)
3. α) Ποιος ο ρόλος των ρευστών
στην μεταμόρφωση
β) Ποιοι οι εξωτερικοί παράγοντες που ελέγχουν την
μεταμόρφωση;
γ) Ποιοι οι εσωτερικοί παράγοντες που ελέγχουν την
μεταμόρφωση; (ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2002)
4. Ποιος ο χαρακτηριστικός
λόγος θερμοκρασίας/πίεσης στο μαγματικό τόξο και ποιος ο ίδιος λόγος στην ζώνη
καταβύθισης και σε συγκλίνοντα περιθώρια ηπείρων; (ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2002)
5. Ποια πετρώματα δεν είναι
επιδεκτικά σε αλλαγές Ρ και Τ; Από πού προέρχονται και ποια τα οξείδια που τα
χαρακτηρίζουν; (ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2002)
6. Ποια η σύσταση του νερού των
θαλασσίων ιζημάτων που λαμβάνει χώρα στη μεταμόρφωση; (ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2002)
7. Πρωτογενές πέτρωμα εκτός από
ασβεστίτη περιέχει και ένα ποσοστό MgO και SiO2. Υπερβασικό πέτρωμα
περιέχει πρόσθετα και CaO. Ποιες οι αντίστοιχες
ορυκτολογικές παραγενέσεις των δύο αυτών πετρωμάτων; Τι παρατηρείτε; (ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ
2002)
8. Σε ένα ACF
διάγραμμα τοποθετείστε τις κάτωθι συστάσεις πετρωμάτων: πηλίτες, βασικά,
χαλαζιο-αστριούχα και ασβεστούχα. (ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2002)
9. Τι είναι ο σερικίτης και τι
ο φενγκίτης; Σε τι διαφέρουν μεταξύ τους; (ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2002)
10. Ποιες οι ιστολογικές αλλαγές
ενός αργιλικού σχιστόλιθου σε μια μεταμόρφωση επαφής; Σχεδιάστε τις. (ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2002)
11. Πότε ένα ορυκτό είναι ένυδρο
και πότε άνυδρο;
Ένυδρο -ΟΗ
άνυδρο όχι ΟΗ.
12. Πώς ξεχωρίζουμε ένα μάρμαρο
από ένα βασικό πέτρωμα;
Ο ασβεστόλιθος έχει μεγαλύτερο ποσοστό
ασβεστίτη και CO2.
13. Τι πετρώματα βρίσκουμε στη
σύγκλιση και στην απόκλιση των λιθοσφαιρικών πλακών;
Ανακρυστάλλωση γάββρου, δουνίτη, διαβάση Δουνίτη -> Σερπεντίνη.
14. Πώς δικαιολογείται η
συνύπαρξη γλαυκονιτών και εκλογιτών;
4ο επεισόδιο -
Ανάδρομη μεταμόρφωση. Έχω χαμηλή θ ή Ρ επικαλύπτονται πολλά ορυκτά προηγούμενων
φάσεων.
15. Αν σε μεταμορφωμένο πέτρωμα
βρω οφειτικό ιστό τι προέλευσης είναι;
Πυριγενούς ή
Ιζηματογενούς.
16. Γιατί εμφανίζεται σπάνια ο Βολλασθονίτης στην καθολική μεταμόρφωση;
Με αύξηση της
Ρ αυξάνει η Τα δημιουργίας του και έτσι υπερβαίνει την Τα που γίνεται η
καθολική μεταμόρφωση.
17. Πώς θα ξεχωρίσω ένα ακάθαρτο
μάρμαρο από ένα άλλο υπερβασικό;
Θα έχει μεγάλη περιεκτικότητα σε CaCO3 (30%) ενώ στο μεταβασικό 15%.
18. Από πού προήλθε ένα μάρμαρο
με γλαυκοφανή;
Από αρχικό
πέτρωμα με Na.
19. Τι πρέπει να είναι το αρχικό
πέτρωμα για να δώσει τάλκη;
Mg-ούχο
20. Ποια είναι η παραγένεση του γάββρου;
Πυρόξενο + πλαγιόκλαστο
και Ολιβίνης + κεροστίλβη
21. Διαφορά γρανίτη-σαρνοκίτη;
Γρανίτες:
ένυδρα -> Qz + 2άστριοι + μαρμαρυγίες + (κεροστίλβη)
Σαρνοκίτες: άνυδρα -> Qz
+ ορθόκλαστο + πλαγιόκλαστο
+ υπερσθενής
22. Ποια η σχέση πίεσης φόρτωσης
και παραμόρφωσης;
Καμία γιατί η
πίεση φόρτισης είναι ίδια προς όλες τις διευθύνσεις και έτσι δεν δημιουργείται
παραμόρφωση.
23. Ποιο είναι το καλύτερο γεωθερμόμετρο/γεωβαρόμετρο;
Είναι αυτά που
η κλίση είναι πιο κάθετη στην πίεση και θερμοκρασία dP/dT
= dS/dV. Βάζουμε τιμές στο dS
και dV και αλλάζουμε την κλίση. Βλέπουμε ποια δίνει
τις καλύτερες τιμές.
24. Αν έχουμε ορυκτά πως ξεχωρίζουμε
αν είναι π.χ. πρασινοσχιστολιθικά ή επαφής;
Βλέπουμε η όχι
την πλουτώνια διείσδυση.
25. Ποια πετρώματα έχουν αλβιτικό και ποια ανορθιτικό
περιεχόμενο;
Αλβιτικό -> Γλαυκοφανής,
ιαδεϊτης, Ανορθιτικό -> Πουμπελλυϊτης, Λωζονίτης.
26. Τι φάση προσδιορίζουν αμφιβολιτική φάση και επίδοτο ή αμφιβ. φάση και ακτινόλιθος;
Αν μαζί με κεροστίλβη και πλαγιόκλαστο
βλέπουμε και επίδοτο σημαίνει ότι είμαστε σε
μεταβατική φάση. Αν έχουμε ακτινόλιθο ίσως έχουμε
ανάδρομη φάση.
27. Πώς καταλαβαίνουμε πως
έχουμε την αντίδραση: κυανίτης + χλωριτοειδές
+ Qz <-> σταυρόλιθο + χλωρίτη
+ Η2Ο;
Α. Βλέπουμε
την αντίδραση και Β. δεν θα έχει εμφανιστεί ο χλωρίτης.
28. Τι σημαίνει αντικατάσταση γλαυκοφανή από κεροστίλβη;
Έχουμε αύξηση
της θερμοκρασίας γιατί η κεροστίλβη ανήκει στην αμφιβολιτική φάση.
29. Που έχουμε γρανίτες στις
Κυκλάδες και στην Αττική;
30. Τι συμβαίνει στη ζώνη του
σταυρόλιθου; (αργιλικά)
Ο χλωρίτης
εξαφανίζεται. Γρανάτης + χλωρίτης + μοσχοβίτης
<-> σταυρόλιθος + βιοτίτης
31. Τι γίνεται στα υπερβασικά ανάλογα με το CO2;
Αν έχουμε
μικρό ποσοστό παίρνουμε μαγνησίτη. Αν >10% τρεμολίτη και διόψιδο.
32. Αν σε ένα πηλιτικό πέτρωμα βρούμε επίδοτο
τι σημαίνει;
Οφείλεται στο ότι το αρχικό πέτρωμα έχει
λίγο Ca άρα θα πηγαίναμε στο αρχικό χημισμό. Επομένως
δεν μπορούμε να βρούμε στα πηλιτικά ορυκτά πλούσια σε
Fe και Mg.
33. Ποιες είναι οι συνθήκες
υποκατάστασης αμφιβόλων και πυροξένων;
34. Ποιες οι ανάδρομες
αντιδράσεις των πηλιτικών, γλαυκοφανιτικών
και εκλογιτικών πετρωμάτων;
35. Ποιοι παράγοντες ελέγχουν
τις αντιδράσεις στα υπερβασικά πετρώματα;
36. Σχέση μεταμορφωμένων
πετρωμάτων και P, T.
37. Πότε μία δοκιμή
χαρακτηρίζεται διαπεραστική και πότε μη διαπεραστική;
38. Ποια είναι τα κυριότερα είδη
πίεσης στα μεταμορφωμένα πετρώματα;
39. Τι εννοούμε με τον όρο φάση
μεταμόρφωσης; Ποιες οι κυριότερες φάσεις υψηλών πιέσεων;
40. Ποιες οι παραγενέσεις
πηλιτικών και βασικών πετρωμάτων στις ακόλουθες
φάσεις; α. Κεροστιλβο-κερατιτική
β. Πρασινοσχιστολιθική γ. Αμφιβολιτική
δ. Γρανουλιτική και ε. εκλογιτική;
41. Ποιες οι ιστολογικές αλλαγές ενός αργιλικού
σχιστόλιθου σε μία μεταμόρφωση επαφής;
42. Ποιες οι συνηθισμένες
αντιδράσεις στη μεταμόρφωση; Παραδείγματα.
43. Γρανιτοειδή Αττικοκυκλαδικής
44. Γεωθερμόμετρα - Γεωβαρόμετρα
45. Τι είναι οι μυλονίτες και τι η φεγκιτική
υποκατάσταση;
46. AKF με ιδεατό μοσχοβίτη
Ø
Εργαστήριο
1. Αναφέρατε τα
ανάδρομα ορυκτά των εξής ορυκτών: σταυρόλιθου, ιλμενίτη, γλαυκοφανή, ολιβίνη,
διοψιδίου, ομφακίτη και γρανάτη. (ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2002)
2. Τι ιστούς
χαρακτηρίζουν:
α) διασταυρούμενοι μαρμαρυγίες,
β) πολυγωνικοί μαρμαρυγίες σε πτύχωση,
γ) πλαγιόκλαστο με παραμορφωτικές διδυμίες,
δ) γρανάτης μορφής χιονόμπαλας και
ε) γωνίασμα βιοτίτη. (ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2002)
3. Δίνεται AKF διάγραμμα
Χημικές αναλύσεις μεταμορφωμένων πετρωμάτων προβάλλονται στα σημεία 1 και 2. Ποιες οι ορυκτολογικές παραγενέσεις των πετρωμάτων αυτών; Που οφείλεται η διαφορά των ορυκτολογικών παραγενέσεων μεταξύ των πετρωμάτων 1 και 2; Αναγράψτε τις πιθανές χημικές αναλύσεις αυτών. (ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2002)
4. Δίνονται οι τιμές εντροπίας (S) και όγκου (V) των κάτωθι ορυκτών
Se.u Vcm3
Κυανίτης 20,02 44,09
Σιλλιμανίτης 22,92 49,90
Αναφέρατε ποιανού ορυκτού ευνοείται ο σχηματισμός
α)
αυξανόμενης της πίεσης και β) ελαττούμενης της θερμοκρασίας. Δικαιολογήστε την
απάντηση. (ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2002)
5. Στο διάγραμμα που σας δίνετε αναγράψατε τα κυριότερα ανθρακικά ορυκτά σύμφωνα με τις πιο συνήθεις υποκαταστάσεις. (ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2002)
6. Δίνονται οι τιμές εντροπίας (S) και όγκου (V) των κάτωθι ορυκτών
Se.u Vcm3
Αραγωνίτης 21,03 34,15
Ασβεστίτης 21,92 36,93
Αναφέρατε ποιανού ορυκτού ευνοείται ο σχηματισμός
α) ελαττούμενης
της πίεσης και β) ελαττούμενης της θερμοκρασίας. Δικαιολογήστε την απάντηση. (ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ
2002)
7. Ποια μεταμορφωμένα πετρώματα παίρνουμε κατά την μεταμόρφωση μέσων θερμοκρασιών των κάτωθι ορυκτών:
a. Γρανοδιορίτη
b. Ψαμμίτη
c. Βασάλτη
d. Απλίτη
e. Αρκόζη
f. Περιδοτίτη (ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2002)
8. Σχεδιάστε τους εξής ιστούς μεταμόρφωσης: πορφυροβλαστικός, ποικιλοβλαστικός, συν- και μετα-τεκτονικός πορφυροβλάστης. (ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2002)
9. Δίνεται το ΑFM διάγραμμα:
Χημικές αναλύσεις μεταμορφωμένων πετρωμάτων προβάλλονται στα σημεία 1 και 2. Ποιες ορυκτολογικές παραγενέσεις αυτών; Που οφείλεται η διαφορά των ορυκτολογικών παραγενέσεων μεταξύ των πετρωμάτων 1 και 2; Αναγράψτε τις πιθανές χημικές αναλύσεις αυτών.
10. Ποιες οι αλλαγές των παρακάτω πρωτογενών πετρωμάτων με αύξηση του βαθμού μεταμόρφωσης; Συμπληρώστε τα ονόματα των πετρωμάτων.
a. Ψαμμίτης
b. Σχιστή Άργιλος
c. Ασβεστόλιθος
d. Γάββρος ή Βασάλτης